TENTOONSTELLING “DE
MILITAIRE DIENSTPLICHT”
Al ruim 200 jaar geleden voerde Keizer Napoleon van Frankrijk, ook in het door hem bezette Nederland, een soort militaire dienstplicht in. Daar kon een jongeman alleen maar onderuit door uit te loten of, als hij rijk was, zich te laten vervangen door een arme sloeber die tegen betaling diens verplichting overnam. Veel later, rond 1900 pas, werd in Nederland de algemene dienstplicht ingevoerd. Iedere jongen van 18 jaar, ongeacht zijn afkomst, werd gekeurd en, indien gezond bevonden, tot militair opgeleid. Bijna 100 jaar daarna werd de militaire dienstplicht afgeschaft. Eigenlijk opgeschort. Dat wil zeggen: de regering stelt de militaire opkomstplicht in werking, als de veiligheid van het land in gevaar is.
Duizenden Nederlanders hebben in de loop van de tijd van de dienstplicht mogen “genieten”. Duizenden jongeren die na de opschorting in de negentiger jaren van de vorige eeuw de dans ontsprongen, hebben nauwelijks besef van wat de dienstplicht voor hun vaders en grootvaders heeft betekend.
Deze tentoonstelling geeft een beeld van de militaire dienstplicht door de eeuwen heen. Met nadruk op de laatste veertig jaar van haar bestaan. Te zien zijn onder andere rekruten in uniform, een originele psu-kast met alles wat tot de persoonlijke uitrusting van een militair behoorde, inclusief zijn bewapening. Daarnaast laten we aan de hand van foto- en filmmateriaal zien hoe dienstplichtige militairen hun vrije tijd zoal doorbrachten. Ook besteedt de tentoonstelling aandacht aan het soldatenprotest, dat de gezagsverhoudingen binnen de krijgsmacht in de jaren zeventig ingrijpend veranderde.